Alcoholgebruik en je geest

Wat zijn de effecten van alcoholgebruik op de geestelijke gezondheid?

Het hangt af van veel complexe factoren, zoals hoeveel je drinkt en je natuurlijke gemoedstoestand en er zijn korte- en langetermijneffecten waar je rekening mee moet houden.

Wat zijn de effecten van alcoholgebruik op de geestelijke gezondheid?
Wat zijn de effecten van alcoholgebruik op de geestelijke gezondheid?

Alcohol is een psychoactieve stof die invloed heeft op je hersenen en de chemische stoffen die direct betrokken zijn bij je handelingen en stemming (1). Matig en af en toe drinken kan je op korte termijn ontspannen. Veel mensen genieten van alcohol drinken, omdat het ze plezier geeft en de ervaring van een sociale aangelegenheid kan verbeteren (2).

Maar naarmate je meer drinkt, nemen de bedwelmende effecten van alcohol het over. Je positieve stemming kan snel omslaan en je kan verdrietig of depressief worden. Op de lange termijn kan alcoholgebruik een blijvend effect op je geestelijke gezondheid hebben (3). Sommige mensen drinken misschien om stress of angst te verlichten en gebruiken alcohol om hun emoties te onderdrukken (4, 5). Na verloop van tijd gaan ze mogelijk zwaarder drinken en hebben ze meer alcohol nodig voor het gewenste effect. Maar overmatig alcoholgebruik kan zowel stress als angst verergeren en extra psychische problemen veroorzaken (6, 7).

Geestelijke gezondheidsproblemen en stoornissen door alcoholgebruik zijn nauw met elkaar verbonden

Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat overmatig alcoholgebruik nauw samenhangt met depressie (6), angst (8), psychose (9) en bipolaire stoornis (10), en tevens het risico op zelfmoord kan verhogen (11). Veel mensen die aan deze stoornissen lijden zijn zware alcoholgebruikers en kunnen gediagnosticeerd worden met een alcohol gerelateerde aandoening (AUD), of verslaving. In feite wordt een alcohol gerelateerde aandoening beschouwd als een psychische aandoening en vereist het professionele hulp (12).

Alcoholgebruik terwijl je medicijnen gebruikt, kan een gevaarlijke invloed hebben op je geestelijke gezondheid

Afbeelding van verschillende medicijnen
Afbeelding van verschillende medicijnen

Veel mensen met psychische problemen nemen medicijnen om hun gemoedstoestand en gedrag te stabiliseren. Alcohol kan met deze en andere medicijnen reageren, dus mensen die ze gebruiken wordt over het algemeen geadviseerd om niet te drinken. (13, 14). Ook mensen die amfetamine, opioïden of illegale drugs gebruiken, moeten alcoholgebruik vermijden (15). De wisselwerking tussen alcohol en drugs, al dan niet legaal, kan de effecten van beide veranderen of verergeren en zelfs tot de dood leiden.

Alcoholgebruik als ‘zelfmedicatie’ en om je stemming te veranderen, is nooit een goed idee. Als je met een psychisch probleem worstelt, kun je het beste professionele hulp zoeken - er zijn ook hulplijnen en andere bronnen beschikbaar. Ook als je je zorgen maakt over je eigen alcoholgebruik of dat van anderen en de gevolgen daarvan voor de geestelijke gezondheid, kan een professionele zorgverlener helpen bij het bepalen van je risiconiveau en de meest geschikte interventies of behandelingen.