Wat is illegale alcohol en waarom kan het zo gevaarlijk zijn?

‘Illegale’ alcohol wordt illegaal geproduceerd, buiten de goedgekeurde en gereguleerde productieprocessen van geregistreerde en legitieme fabrikanten om. Het is grotendeels merkloos en voldoet niet aan normen die de kwaliteit en veiligheid van producten garanderen.

In sommige landen worden kleine hoeveelheden zelfgemaakte brouwsels van lokaal verkrijgbare ingrediënten gemaakt en buiten de legale productie- en handelskanalen verkocht. Andere illegale dranken worden op grotere schaal geproduceerd, soms met behulp van eenvoudig verkrijgbare ethanol in plaats van het natuurlijke gistingsproces en gemengd met andere ingrediënten. Ze kunnen rechtstreeks op de zwarte markt worden verkocht of opnieuw worden verpakt en verkocht als namaakproducten van bekende merken.

De illegale markt bestaat ook uit het over de grens smokkelen van legaal geproduceerde, hoogwaardige dranken en merkdranken. Dit gebeurt meestal als er een groot prijsverschil is of als alcohol op de ene plaats verkrijgbaar is, maar op een andere niet.

Illegale alcohol kan een aanzienlijk risico voor je gezondheid vormen

Illegaal geproduceerde alcohol kan een aanzienlijk risico voor de gezondheid van de consument vormen. Berichten in de media uit landen over de hele wereld wijzen regelmatig op massale vergiftigingen en sterfgevallen.

Omdat er geen kwaliteitscontrole of toezicht is op de manier waarop deze dranken worden geproduceerd, kunnen ze zeer grote hoeveelheden ethanol bevatten, waardoor het risico op vergiftiging toeneemt. Ze kunnen ook schadelijke en giftige ingrediënten bevatten ^{(2, 3)}. Een van de meest voorkomende is methanol, een vorm van alcohol die aan sommige illegale dranken wordt toegevoegd om het sterker te maken. Het veroorzaakt blindheid en andere gezondheidsproblemen, en is vaak fataal ⁽⁴⁾. Ook zijn sommige dranken tijdens de productie verontreinigd met giftige chemicaliën en dierlijke producten die mogelijk zijn toegevoegd om de fermentatie te versnellen. Wanneer deze dranken worden ingenomen, vormen ze een hoog risico op vergiftiging en infectie.

Mensen kunnen ook vloeistoffen drinken die alcohol bevatten, zoals handontsmettingsmiddel, eau de cologne, mondwater of schoonmaakmiddelen voor ramen, omdat deze goedkoop en gemakkelijk verkrijgbaar zijn ^(5-7). Hoewel deze vloeistoffen legaal kunnen worden gekocht en gebruikt, zijn ze niet bedoeld om te drinken en kunnen de gevolgen rampzalig zijn. In Kenya ⁽⁸⁾, wordt een lokaal drankje genaamd changa'a ‘dood me snel’ genoemd vanwege de hoge concentratie ⁽⁹⁾.

Illegale alcohol is wijdverspreid, vooral in de derde wereld

Er zijn veel plaatsen over de hele wereld waar het drinken van alcohol riskant kan zijn, vooral als het niet in een restaurant is of in een vergunning houdende winkel wordt gekocht.

De Wereldgezondheidsorganisatie schat dat ongeveer een kwart van alle alcohol die wereldwijd wordt geconsumeerd, illegaal is ⁽¹⁾, maar uit onderzoek blijkt dat dit cijfer in sommige regio's veel hoger is. Bijna de helft van de alcohol die in Zuidoost-Azië wordt gedronken en meer dan een derde van wat in Afrika wordt gedronken, is bijvoorbeeld illegaal ⁽¹⁰⁾. Het wordt illegaal geproduceerd of verkocht, of beide, vooral als legale producten niet beschikbaar of ontoegankelijk zijn, meestal omdat ze voor veel mensen onbetaalbaar zijn ⁽¹¹⁾.

Daarom wordt de impact van illegale alcohol het sterkst gevoeld door de armste leden van de samenleving, die mogelijk geen toegang hebben tot legale producten. De impact van illegale alcohol is bijzonder ernstig voor degenen die mogelijk ondervoed zijn en onvoldoende toegang hebben tot gezondheidszorg.

Illegale alcohol omvat zelfgemaakte dranken, namaakproducten en veel dranken die niet voldoen aan de kwaliteits- en integriteitsnormen

In veel landen kunnen illegale alcoholische dranken traditionele lokale zelfgemaakte producten zijn. Het zijn bijvoorbeeld drankjes zoals palmgrog in Sri Lanka en India, pulque in Mexico, chicha in Bolivia, sorghumbier en andere brouwsels in Botswana en Zuid-Afrika, en samogon, een zelfgemaakte wodka, in Rusland en Wit-Rusland. Deze drankjes kunnen soms van hoge kwaliteit zijn, maar dat zijn ze vaak niet en het is moeilijk om het verschil te zien.

Andere soorten zijn onder meer grootschalige en illegaal geproduceerde dranken. Deze worden vaak via illegale kanalen verkocht ⁽¹²⁾. Ze kunnen echter ook voor legitieme merken doorgaan en kunnen worden aangetroffen in legale winkels of worden geserveerd in bars en andere etablissementen ⁽¹³⁾. De productie van en handel in nagemaakte alcohol is illegaal en kan de gezondheid van nietsvermoedende consumenten in gevaar brengen.