Kanker is een complexe ziekte die veel oorzaken heeft en door veel factoren wordt beïnvloed (1). Alcoholgebruik, of het nu bier, wijn of sterke drank is, valt hieronder. Veel kankerrisico's kunnen niet worden veranderd; ze zijn gebaseerd op genetica en familiegeschiedenis, je leeftijd en je lichaamsgrootte, evenals enkele omgevingsfactoren zoals straling en virale infecties (2).
Levensstijlfactoren spelen ook een belangrijke rol en kunnen worden aangepast om het risico te verminderen. (2). Roken is de belangrijkste risicofactor op het gebied van levensstijl voor de meeste soorten kanker (3). Je drinkgedrag en hoeveel je drinkt kan ook het risico op kanker beïnvloeden (4).
Uit onderzoek blijkt dat zwaar of overmatig drinken een risicofactor is voor kanker in de mond, keel en strottenhoofd, of kanker van het bovenste deel van de spijsvertering (5, 6, 7). Dit geldt vooral voor mensen die ook roken of tabaksproducten gebruiken (7, 8, 9). Het risico op het ontwikkelen van deze vormen van kanker is hetzelfde voor mannen en vrouwen, ongeacht of ze bier, wijn of sterke drank drinken (4, 7).
-
Mensen die zwaar of overmatig drinken, hebben ook een verhoogd risico op leverkanker (5, 10). Levercirrose, het resultaat van langdurig zwaar en overmatig drinken, is gerelateerd aan het ontstaan van leverkanker. Andere onafhankelijke risicofactoren zijn onder meer het roken van tabak (11) en obesitas (12, 13), evenals een hepatitis B-infectie (10).
-
Zwaar of overmatig drinken verhoogt ook het risico op colorectale kanker (4, 5, 14). Uit bepaalde onderzoeken blijkt tevens een toename van het risico op colorectale kanker bij matige drankgebruik (15, 16), vooral bij mannen (17).
-
Uit onderzoek is ook gebleken dat het risico op borstkanker voor vrouwen kan toenemen, zelfs als ze matig drinken (5). Vergeleken met vrouwen die geen alcohol drinken, neemt het relatieve risico op het ontwikkelen van borstkanker toe naarmate een vrouw meer drinkt. Maar om de werkelijke toename van het risico te bepalen, is het belangrijk om ook te weten wat het absolute risico is van het ontwikkelen van borstkanker.
-
Een voorbeeld: in Nederland worden ongeveer 1 op de 7 vrouwen tijdens hun leven gediagnosticeerd met borstkanker. Dit betekent dat een vrouw in het Nederland een kans van 14,3% heeft om de diagnose borstkanker te krijgen.
Vergeleken met helemaal geen alcohol drinken:
-
Het drinken van maximaal 12,5 gram alcohol per dag of, aangezien één Nederlandse eenheid 10 gram ethanol bevat, het equivalent van iets meer dan een Nederlandse eenheid, verhoogt het relatieve risico op borstkanker voor vrouwen met 4%. Dit betekent dat met dit drinkgedrag het absolute risico toeneemt van 14,3% naar 12,1%.
-
Het drinken van 12,5 tot 50 gram alcohol per dag, of tussen iets meer dan één en vijf Nederlandse eenheden, verhoogt het relatieve risico op borstkanker voor vrouwen met 23%. Daarom neemt met dit drinkgedrag het absolute risico toe van 11,6% naar 14,3%.
-
Het drinken van meer dan 50 gram alcohol per dag, of meer dan vijf Nederlandse eenheden, verhoogt het relatieve risico op borstkanker voor vrouwen met 61%. Met dit drinkgedrag neemt het absolute risico toe van 11,6% naar 18,7%.
Bron: (5)
De relatie tussen drinken en borstkanker hangt af van de hoeveelheid die een vrouw drinkt, en neemt toe bij zwaarder en overmatig drankgebruik. Het risico op borstkanker wordt ook beïnvloed door verschillende andere factoren, waaronder of ze zwaarlijvig is, haar voortplantingsgeschiedenis, of ze rookt en of er gevallen van borstkanker in haar directe familie voorkomen (2, 18, 19).
Risicofactoren voor kanker hebben een wisselwerking met elkaar en hoe dit gebeurt, verschilt per persoon (1). Nieuwe behandelmethoden maken in toenemende mate gebruik van deze verschillen om individuele, op elke patiënt aangepaste therapieën te creëren (20).
Sommige veranderingen in levensstijl kunnen je helpen het risico op kanker te verminderen, waaronder je drankgebruik binnen de aanbevolen richtlijnen van de overheid houden. Voor sommige mensen is het beter om helemaal niet te drinken. Om echter je specifieke vragen te beantwoorden en het beste advies voor jouw omstandigheden te krijgen, moet je met een zorgverlener praten om je te helpen een weloverwogen beslissing te nemen over je alcoholgebruik.
