Πώς επηρεάζει η κατανάλωση αλκοόλ τον εγκέφαλο, το συκώτι και την καρδιά;

Η κατανάλωση αλκοόλ θα έχει επίπτωση στα όργανά σας (1), όταν πίνετε, αλλά η σοβαρότητα αυτών των επιπτώσεων εξαρτάται από πολλούς παράγοντες. Εδώ είναι αυτά που πρέπει να γνωρίζετε.
Πώς επηρεάζει η κατανάλωση αλκοόλ τον εγκέφαλο, το συκώτι και την καρδιά;
Πώς επηρεάζει η κατανάλωση αλκοόλ τον εγκέφαλο, το συκώτι και την καρδιά;
Εικόνα με έναν άνθρωπο με εκτεθειμένο εγκέφαλο
Εικόνα με έναν άνθρωπο με εκτεθειμένο εγκέφαλο

Το πρώτο όργανο που επηρεάζεται από την κατανάλωση αλκοόλ είναι ο εγκέφαλος.

Ο καθένας βιώνει διαφορετικά τις επιπτώσεις από την κατανάλωση αλκοόλ, αλλά συνήθως όλοι νιώθουν την επίδραση του αλκοόλ στον εγκέφαλο μέσα σε λίγα λεπτά. Καθώς περνάει στον εγκέφαλο, η αιθανόλη αλληλεπιδρά με τις χημικές διαδικασίες και τις νευρικές οδούς που προσδιορίζουν τα συναισθήματα και τη διάθεσή σας, το πώς αντιδράτε στην ευχαρίστηση και τον πόνο, καθώς και το πώς ρυθμίζετε τον συντονισμό των κινήσεών σας, ακόμα και την αναπνοή σας (2).

Το αλκοόλ μπορεί να σας κάνει λιγότερο συνεσταλμένους και πιο χαλαρούς, όταν πίνετε με μέτρο. Ωστόσο, όσο περισσότερο πίνετε, τόσο περισσότερο το αλκοόλ λειτουργεί ως κατασταλτικός παράγοντας. Αν πιείτε πάρα πολύ και πολύ γρήγορα, κινδυνεύετε να λιποθυμήσετε. Άτομα που έχουν μεθύσει πολύ βαριά μπορεί να πέσουν σε κώμα και να σταματήσουν να αναπνέουν (3). Όλες αυτές οι αντιδράσεις έχουν να κάνουν με διάφορες περιοχές του εγκεφάλου.

Οι έρευνες έχουν δείξει ότι η βαριά και καταχρηστική κατανάλωση αλκοόλ, για μεγάλες χρονικές περιόδους, μπορεί να αλλάξει τη δομή του εγκεφάλου (4). Σε αντίθεση με άλλα όργανα, ο εγκέφαλος δεν αναγεννιέται, οπότε η οποιαδήποτε βλάβη είναι μη αναστρέψιμη.Αυτός είναι ένας ακόμα λόγος που η κατανάλωση αλκοόλ σε μικρή ηλικία είναι τόσο επικίνδυνη. Καθώς ο εγκέφαλος των εφήβων αναπτύσσεται ακόμα, η κατανάλωση αλκοόλ μπορεί να διαταράξει τον τρόπο που σχηματίζονται οι συνδέσεις μέσα στον εγκέφαλο, ειδικά αυτές που έχουν να κάνουν με την ικανότητα μάθησης και τη μνήμη (5, 6).

Ορισμένες επιστημονικές μελέτες έχουν δείξει ότι, σε ορισμένους ηλικιωμένους ανθρώπους, η κατανάλωση αλκοόλ με μέτρο μπορεί να έχει μια θετική επίδραση στον τρόπο που λειτουργεί ο εγκέφαλος. Η ελαφριά κατανάλωση αλκοόλ με μέτρο μπορεί να βελτιώσει τη γνωστική λειτουργία και τη μνήμη, και να βοηθήσει με την ψυχική κατάπτωση που συχνά παρατηρείται με το γήρας (7-9).

Ωστόσο, αυτές οι επιπτώσεις δεν ισχύουν για όλους, οπότε δεν θα πρέπει να ξεκινήσετε να πίνετε για λόγους υγείας. Μόνον ένας εξειδικευμένος επαγγελματίας υγείας μπορεί να σας συμβουλέψει, λαμβάνοντας υπόψη τις συνήθειές σας σχετικά με την κατανάλωση αλκοόλ, την κατάσταση της υγείας σας και τον τρόπο ζωής σας. Οι ηλικιωμένοι μπορεί να χρειάζονται, επίσης, ειδικές συμβουλές σχετικά με το πώς η κατανάλωση αλκοόλ μπορεί να επηρεάζει τον εγκέφαλό τους.

Εικόνα από ανθρώπινο θώρακα όπου φαίνονται εκτεθειμένα το συκώτι και το στομάχι
Εικόνα από ανθρώπινο θώρακα όπου φαίνονται εκτεθειμένα το συκώτι και το στομάχι

Το συκώτι είναι το βασικό εργαλείο καθαρισμού του σώματος για το αλκοόλ

Το περισσότερο από το αλκοόλ που πίνετε διασπάται στο συκώτι, μέσα από μια διαδικασία δύο σταδίων (10). Η αιθανόλη που περιέχεται στο ποτό σας μετατρέπεται σε μια ουσία που ονομάζεται ακεταλδεΰδη. Επειδή η ακεταλδεΰδη είναι τοξική για το σώμα, διασπάται γρήγορα περαιτέρω και αποβάλλεται με τα ούρα.

Το πόσο πίνετε επηρεάζει σοβαρά το συκώτι σας (11, 12). Τα ένζυμα στο συκώτι μπορούν να επεξεργαστούν περίπου ένα ποτό ανά ώρα, οπότε, αν πίνετε περισσότερο και με πιο γρήγορο ρυθμό, η ακεταλδεΰδη θα αρχίσει να συσσωρεύεται και να παραμένει στον οργανισμό προκαλώντας βλάβη. Οι άνθρωποι που πίνουν πολύ και για πολύ καιρό, μπορεί να αναπτύξουν μια κατάσταση που ονομάζεται κίρρωση του ήπατος, κατά την οποία συσσωρεύεται ουλώδης ιστός στο συκώτι και το κάνει να μη λειτουργεί φυσιολογικά.

Το πώς το αλκοόλ επηρεάζει το συκώτι σας εξαρτάται και από άλλους παράγοντες (12). Οι έρευνες έχουν δείξει ότι η παχυσαρκία και η λήψη ορισμένων φαρμάκων μπορούν να βλάψουν το συκώτι, κάνοντάς το πιο ευάλωτο στην επίδραση της ακεταλδεΰδης. Αν ανησυχείτε σχετικά με τις επιπτώσεις που έχει η κατανάλωση αλκοόλ στην υγεία του συκωτιού σας ή για το πώς μπορεί να αλληλεπιδρά με άλλα φάρμακα, το καλύτερο που έχετε να κάνετε είναι να επικοινωνήσετε με έναν επαγγελματία υγείας, ώστε να λάβετε ακριβείς συμβουλές σχετικά με τι θα ήταν κατάλληλο για εσάς.

Εικόνα από ανθρώπινο θώρακα με εκτεθειμένη την καρδιά
Εικόνα από ανθρώπινο θώρακα με εκτεθειμένη την καρδιά

Η κατανάλωση αλκοόλ έχει διαφορετικές επιπτώσεις στην καρδιά, ανάλογα με το πόσο πίνετε και το ποιοι είστε.

Η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ δεν είναι καλή για την καρδιά. Βραχυπρόθεσμα, οι άνθρωποι που πίνουν υπερβολικά μπορεί να εμφανίσουν ακανόνιστο καρδιακό παλό (13, 14) και αυξημένη αρτηριακή πίεση (15), ενώ, μακροπρόθεσμα, η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ μπορεί να οδηγήσει σε πιο μόνιμη καρδιακή βλάβη, η οποία μπορεί να είναι απειλητική για τη ζωή (16). Οι άνθρωποι που έχουν ορισμένες καρδιακές καταστάσεις ενδέχεται να λάβουν συστάσεις για να μην πίνουν καθόλου αλκοόλ.

Επ’ αυτού, έρευνες που έχουν διεξαχθεί σε βάθος δεκαετιών, υποστηρίζουν την αντίληψη ότι για ορισμένους μεσήλικες ή και πιο ηλικιωμένους, η κατανάλωση μικρής ποσότητας αλκοόλ μπορεί να κάνει καλό στην καρδιά (17-19). Σε σύγκριση με άτομα που δεν πίνουν καθόλου, όσοι ανήκουν σ’ αυτές τις ηλικιακές ομάδες και πίνουν ποτά με λιγότερο αλκοόλ και με μέτρο έχουν χαμηλότερη χοληστερίνη και λιγότερες συσσωρεύσεις στα αιμοφόρα αγγεία (20), κι έτσι διατρέχουν μικρότερο κίνδυνο για καρδιακή νόσο και εγκεφαλικό. Ωστόσο, όπως και με κάθε επίπτωση από την κατανάλωση αλκοόλ, αυτό δεν ισχύει το ίδιο σε όλους. Διάφοροι παράγοντες παίζουν ρόλο, όπως η ηλικία, το φύλο και η γενική κατάσταση της υγείας. Ακόμα και μικρές ποσότητες αλκοόλ μπορεί να είναι επικίνδυνες για ορισμένους, όπως για άτομα που παίρνουν συγκεκριμένα φάρμακα.

Τα τελευταία χρόνια, ορισμένοι επιστήμονες έχουν αμφισβητήσει τα οφέλη από την ήπια κατανάλωση αλκοόλ σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας, θέτοντας υπό εξέταση πιθανά ελαττώματα των μελετών (21-23). Εκεί όμως που σίγουρα δεν διαφωνούν οι επιστήμονες είναι στις επιπτώσεις που μπορεί να έχει η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ στην καρδιά. Η τακτική βαριά κατανάλωση αλκοόλ, όπως και η αλόγιστη κατανάλωση αλκοόλ μπορεί να σας θέσουν σε κίνδυνο και να αυξήσουν τις πιθανότητες να αναπτύξετε καρδιακή νόσο (18). Καθότι οι επιπτώσεις από την κατανάλωση αλκοόλ διαφέρουν από άτομο σε άτομο, είναι σημαντικό να συμβουλευθείτε έναν επαγγελματία υγείας, αν έχετε ερωτήσεις σχετικά με την κατανάλωση αλκοόλ που κάνετε και τον αντίκτυπό της στην καρδιά σας.

References
  1. National Institute on Alcohol Abuse and Alcoholism (NIAAA). Alcohol's Effects on the Body. 2020; Available from:
  2. Abrahao, K.P., A.G. Salinas, and D.M. Lovinger, Alcohol and the Brain: Neuronal Molecular Targets, Synapses, and Circuits. Neuron, 2017. 96(6): p. 1223-1238.
  3. National Health Service (NHS). Alcohol poisoning. 2019; Available from:
  4. Sullivan, E.V., R.A. Harris, and A. Pfefferbaum, Alcohol's effects on brain and behavior. Alcohol Res Health, 2010. 33(1-2): p. 127-43.
  5. Spear, L.P., Effects of adolescent alcohol consumption on the brain and behaviour. Nat Rev Neurosci, 2018. 19(4): p. 197-214.
  6. Squeglia, L.M. and K.M. Gray, Alcohol and Drug Use and the Developing Brain. Curr Psychiatry Rep, 2016. 18(5): p. 46
  7. Sinforiani, E., et al., The effects of alcohol on cognition in the elderly: from protection to neurodegeneration. Funct Neurol, 2011. 26(2): p. 103-6.
  8. Rehm, J., et al., Alcohol use and dementia: a systematic scoping review. Alzheimers Res Ther, 2019. 11(1): p. 1
  9. Brust, J.C., Ethanol and cognition: indirect effects, neurotoxicity and neuroprotection: a review. Int J Environ Res Public Health, 2010. 7(4): p. 1540-57.
  10. Cederbaum, A.I., Alcohol metabolism. Clin Liver Dis, 2012. 16(4): p. 667-85.
  11. Rocco, A., et al., Alcoholic disease: liver and beyond. World J Gastroenterol, 2014. 20(40): p. 14652-9.
  12. Roerecke, M., et al., Alcohol Consumption and Risk of Liver Cirrhosis: A Systematic Review and Meta-Analysis. Am J Gastroenterol, 2019. 114(10): p. 1574-1586.
  13. Gallagher, C., et al., Alcohol and incident atrial fibrillation - A systematic review and meta-analysis. Int J Cardiol, 2017. 246: p. 46-52.
  14. Mostofsky, E., et al., Alcohol and Immediate Risk of Cardiovascular Events: A Systematic Review and Dose-Response Meta-Analysis. Circulation, 2016. 133(10): p. 979-87.
  15. Hillbom, M., P. Saloheimo, and S. Juvela, Alcohol consumption, blood pressure, and the risk of stroke. Curr Hypertens Rep, 2011. 13(3): p. 208-13.
  16. Piano, M.R., Alcohol's Effects on the Cardiovascular System. Alcohol Res, 2017. 38(2): p. 219-241.
  17. Ronksley, P.E., et al., Association of alcohol consumption with selected cardiovascular disease outcomes: a systematic review and meta-analysis. Bmj, 2011. 342: p. d671.
  18. Gardner, J.D. and A.J. Mouton, Alcohol effects on cardiac function. Compr Physiol, 2015. 5(2): p. 791-802.
  19. Kannel, W.B. and R.C. Ellison, Alcohol and coronary heart disease: the evidence for a protective effect. Clin Chim Acta, 1996. 246(1-2): p. 59-76.
  20. Cauley, J.A., et al., Studies on the association between alcohol and high density lipoprotein cholesterol: possible benefits and risks. Adv Alcohol Subst Abuse, 1987. 6(3): p. 53-67.
  21. Goel, S., A. Sharma, and A. Garg, Effect of Alcohol Consumption on Cardiovascular Health. Curr Cardiol Rep, 2018. 20(4): p. 19.
  22. Naimi, T.S., et al., Selection biases in observational studies affect associations between 'moderate' alcohol consumption and mortality. Addiction, 2017. 112(2): p. 207-214.
  23. Stockwell, T., et al., Do "Moderate" Drinkers Have Reduced Mortality Risk? A Systematic Review and Meta-Analysis of Alcohol Consumption and All-Cause Mortality. J Stud Alcohol Drugs, 2016. 77(2): p. 185-98.