Welke invloed heeft alcoholgebruik op de hersenen, de lever en het hart?

Het eerste orgaan dat door je alcoholgebruik wordt beïnvloed zijn de hersenen.

Niemand ervaart exact hetzelfde effect van alcohol drinken, maar meestal voel je binnen een paar minuten het effect ervan in je hersenen. Als het in je hersenen terechtkomt, reageert ethanol met de chemische stoffen en banen die je emoties en stemming bepalen, hoe je reageert op genot en pijn en hoe je je coördinatie, beweging en zelfs je ademhaling reguleert ⁽²⁾.

Alcohol kan je minder geremd en meer ontspannen maken als je matig drinkt. Hoe meer je echter drinkt, hoe meer alcohol als een deprimerend middel werkt. Als je in een korte tijd heel veel alcohol drinkt, kun je bewusteloos raken. Mensen die zwaar onder invloed zijn, kunnen in een coma raken en stoppen met ademen ⁽³⁾. Bij al deze reacties zijn verschillende gebieden in je hersenen betrokken.

Onderzoek heeft aangetoond dat zwaar en overmatig alcoholgebruik gedurende een langere periode de structuur van de hersenen kan veranderen ⁽⁴⁾. in tegenstelling tot sommige andere organen, herstellen de hersenen zich niet waardoor alle schade onomkeerbaar is. Dit is ook een van de redenen waarom alcoholgebruik op jonge leeftijd zo gevaarlijk is. Omdat het jonge brein nog in ontwikkeling is, kan alcoholgebruik de manier waarop hersenverbindingen worden gevormd verstoren, met name degenen die verband houden met leren en geheugen ^{(5, 6)}.

Enkele wetenschappelijke studies hebben aangetoond dat voor sommige oudere mensen, matig alcoholgebruik een positief effect kan hebben op de hersenfuncties. Licht en matig alcoholgebruik kan de kennis en het geheugen verbeteren en helpen bij de mentale achteruitgang die we vaak zien bij het ouder worden ^(7-9).

Deze effecten zijn echter niet op iedereen van toepassing en je moet niet om gezondheidsredenen beginnen met het nuttigen van alcohol. Alleen een gekwalificeerde zorgverlener kan je advies geven dat rekening houdt met je drinkpatronen, gezondheid en levensstijl. Ouderen hebben mogelijk gespecialiseerd advies nodig over hoe alcoholgebruik hun hersenen kan beïnvloeden.

De lever is het belangrijkste orgaan in je lichaam om alcohol af te breken.

De meeste alcohol die je drinkt wordt door je lever afgebroken in een twee-stappen proces ⁽¹⁰⁾. Ethanol in je drankje wordt omgezet in een verbinding die acetaldehyde wordt genoemd. Omdat acetaldehyde giftig is voor je lichaam, wordt het snel verder afgebroken en verwijderd via de urine.

Hoeveel alcohol je drinkt zal je lever ernstig aantasten (11, 12). De enzymen in je lever kunnen ongeveer één drankje per uur verwerken, dus als je meer en sneller drinkt betekent het dat de acetaldehyde zich ophoopt en blijft hangen, waardoor schade ontstaat. Mensen die langdurig overmatig alcohol gebruiken kunnen een aandoening ontwikkelen die cirrose wordt genoemd, waarbij littekenweefsel zich ophoopt in de lever en deze niet meer normaal functioneert.

Hoe alcohol je lever beïnvloed hangt ook van andere factoren af ⁽¹²⁾. Onderzoek laat zien dat overgewicht en het gebruik van bepaalde medicijnen de lever kunnen beschadigen, waardoor deze vatbaarder is voor de effecten van acetaldehyde. Als je je zorgen maakt over de effecten van alcoholgebruik op de gezondheid van je lever of hoe deze mogelijk reageert op medicijnen, dan kun je het beste een zorgprofessional raadplegen om juist advies te krijgen dat op jou van toepassing is.

Alcoholgebruik heeft verschillende effecten op het hart, afhankelijk van hoe je drinkt en wie je bent

Overmatig alcoholgebruik is niet goed voor het hart. Op de korte termijn, kunnen mensen die overmatig alcohol drinken een onregelmatige hartslag ^{(13, 14)} en een verhoogde bloeddruk ervaren ⁽¹⁵⁾ – terwijl het op de lange termijn kan leiden tot blijvende hartschade die levensbedreigend kan zijn ⁽¹⁶⁾. Mensen met bepaalde hartaandoeningen kan worden geadviseerd helemaal geen alcohol te drinken.

Dat gezegd zijnde, bevestigt jarenlang onderzoek uitgevoerd over decennia ondersteunt het inzicht dat voor sommige volwassenen van middelbare en oudere leeftijd het drinken van alcohol goed kan zijn voor het hart ^(17-19). Vergeleken met mensen die niet drinken, hebben lichte en matige alcoholgebruikers in deze leeftijdscategorie een lager cholesterolgehalte en minder dichtgeslibde bloedvaten ⁽²⁰⁾, waardoor het risico op een hartkwaal en een beroerte kleiner is. Maar zoals met elk effect van alcohol, is dit niet in dezelfde mate op iedereen van toepassing. Verschillende factoren spelen een rol, waaronder leeftijd, geslacht en algemene gezondheid. Zelfs kleine hoeveelheden alcohol kunnen gevaarlijk zijn voor sommige mensen – bijvoorbeeld,degenen die bepaalde medicatie gebruiken.

In de afgelopen jaren hebben sommige wetenschappers vraagtekens gezet bij de voordelen van matig drinken voor de gezondheid van het hart bij oudere volwassenen, waarbij mogelijke tekortkomingen in de onderzoeken in twijfel worden getrokken ^(21-23). Waar wetenschappers het wel met elkaar over eens zijn, is het effect dat zwaar drinken op je hart kan hebben. Overmatige alcoholgebruik gedurende een lange periode en binge drinken kunnen je in gevaar brengen en je kansen op het ontwikkelen van hartziekten vergroten ⁽¹⁸⁾. Omdat de effecten van alcoholgebruik voor iedereen anders zijn, is het belangrijk dat je een arts raadpleegt als je vragen hebt over je alcoholgebruik en de invloed op je hart.