Alcoholgebruik en je lichaam

Wat is het effect van alcohol op je lichaam? Het hangt af van wie je bent

Waarom raken sommige mensen snel aangeschoten terwijl anderen 'zonder effect' kunnen drinken? En waarom zouden sommige mensen helemaal niet moeten drinken? Hier zijn enkele factoren die bepalen hoe alcoholgebruik iedereen anders kan beïnvloeden.

Mannen en vrouwen verwerken alcohol verschillend

Afbeelding van een mannelijk en vrouwelijk silhouet, naast elkaar, waarbij alleen het hoofd en de schouders zichtbaar zijn
Afbeelding van een mannelijk en vrouwelijk silhouet, naast elkaar, waarbij alleen het hoofd en de schouders zichtbaar zijn

Vrouwen zijn over het algemeen kleiner dan mannen en hun lichaam bevat meer vet en minder water. Dit betekent dat de alcohol in elk drankje dat een vrouw drinkt geconcentreerder zal zijn in haar lichaam dan dezelfde hoeveelheid in het lichaam van een man, en ze het effect van alcohol sneller zal voelen (1, 2).

Een vrouwelijk lichaam breekt alcohol ook langzamer af dan een mannelijk lichaam. Het duurt langer om de alcohol weg te werken. Deze verschillen spelen een rol bij het effect dat het drinken van alcohol kan hebben op de gezondheid van mannen en vrouwen (3, 4). Transgenders en mensen die een geslachtsverandering ondergaan, kunnen hun artsen raadplegen over de gevolgen die alcohol op hen kan hebben.

Hoe je lichaam alcohol verwerkt hang af van je leeftijd

Het is algemeen bekend dat kinderen en adolescenten alcohol anders verwerken dan volwassenen, omdat hun lichaam nog in ontwikkeling is. Hierdoor kan drinken op jonge leeftijd tot schadelijke effecten leiden op latere leeftijd (5, 6). De meeste landen hebben een wettelijke leeftijdsgrens bepaald waaronder drinken niet is toegestaan en minderjarigen geen alcohol mogen drinken (7).

Maar leeftijd bepaalt ook hoe ouderen alcohol verwerken (8). Drinken heeft een andere invloed op ouderen dan op jongeren en volwassenen van middelbare leeftijd. Naarmate we ouder worden, verliezen we een deel van ons vermogen om alcohol af te breken (9). Het kan langer in ons lichaam blijven en daarom kunnen we de effecten ervan op een andere manier ervaren.

Naarmate we ouder worden, hebben we grotere kans op algemene gezondheidsproblemen dan jongere volwassenen en sommige hiervan kunnen worden verergerd door alcohol te drinken. Het is ook waarschijnlijker dat we medicijnen gebruiken die met alcohol reageren (10). Het is altijd raadzaam om professionele zorgverleners te raadplegen over het drinken van alcohol en hoe dit ons kan beïnvloeden, vooral als we ouder worden.

Je lichaamsgrootte en je gewicht zijn van belang

Over het algemeen duurt het langer voor grotere mensen om het effect van alcohol te voelen dan voor kleinere mensen. Lichaamsgrootte en gewicht beïnvloeden hoe snel of langzaam alcohol wordt verwerkt (11). Ze hebben ook invloed op hoe snel je een bedwelmend effect voelt.

Ongeacht deze verschillen, is iedereen – groot of klein, dun of dik – ontvankelijk voor de effecten van alcohol en de schade van te veel drinken.

Hoe je het drinken van alcohol ervaart, hangt af van je algemene gezondheid

 
Afbeelding van een hart met een tandwiel en hartslaglijn om de algehele gezondheid weer te geven
Afbeelding van een hart met een tandwiel en hartslaglijn om de algehele gezondheid weer te geven

Hoe je je voelt na het drinken van alcohol hangt af van of je gezond of ziek bent, en of je medicijnen gebruikt en welke dat zijn. Mensen die bepaalde ziekten of aandoeningen hebben, kunnen het advies krijgen om minder of helemaal niet te drinken. (12-15). Als je voor een ziekte wordt behandeld, moet je je arts raadplegen over het al dan niet consumeren van alcoholische dranken.

Medicijnen bevatten vaak belangrijke waarschuwingen tegen het drinken van alcohol, omdat er reacties kunnen optreden die van invloed kunnen zijn op hoe je je voelt, je gemoedstoestand en hoe effectief de medicatie is.(10)..

Genetische eigenschappen die je erft, spelen een rol bij hoe alcohol je beïnvloedt

Afbeelding van drie dubbelstrengige helix
Afbeelding van drie dubbelstrengige helix

Sommige mensen kunnen alcohol niet efficiënt verwerken vanwege een genetisch verschil dat van invloed is op hoe het door hun lichaam wordt afgebroken (16, 17). Deze genetische variant komt vaker voor bij mensen van Chinese, Japanse en Koreaanse afkomst dan bij andere groepen (18). Ook al zijn ze verder gezond, mensen die deze aandoening hebben kunnen gaan blozen als ze alcohol drinken en zich ziek en duizelig voelen, zelfs na het innemen van kleine hoeveelheden alcohol.

Familiegeschiedenis en erfelijkheid zijn ook deel van de reden dat sommige mensen een alcoholgerelateerde aandoening (AUD) of ‘alcoholisme’ ontwikkelen (16, 19). Deze aandoening kan in sommige gezinnen van generatie op generatie worden doorgegeven (20, 21). Mensen die problemen ondervinden met hun alcoholgebruik of niet kunnen stoppen, moeten een zorgprofessional raadplegen voor advies en kunnen een behandeling nodig hebben.

Het gebruik van drugs verandert je ervaring met alcoholgebruik

Alcohol beïnvloedt de hersenen en het zenuwstelsel, waar het veel van de effecten ervan veroorzaakt. De aard en omvang van die effecten hangt af van hoeveel je drinkt, evenals van je leeftijd, gewicht, geslacht en diverse andere factoren die in dit hoofdstuk worden besproken.

Drugs zoals cannabis, opiaten, amfetaminen, etc., legaal of illegaal, beïnvloeden ook de hersenen (22, 23). Ze kunnen reageren met alcohol en het gecombineerde effect kan sterk en onvoorspelbaar zijn (24). Drugs en alcohol combineren kan gevaarlijk en mogelijk dodelijk zijn, afhankelijk van hoeveel je drinkt en welke drugs je gebruikt. Drink geen alcohol zonder eerst met je arts te overleggen als je voorgeschreven medicijnen gebruikt. Natuurlijk zou je nooit illegale drugs moeten nemen, maar helemaal niet in combinatie met alcohol.

Eten en drinken beïnvloed hoe je lichaam alcohol verwerkt

De reden hiervoor is heel eenvoudig. Eten vertraagt de snelheid waarmee alcohol in het bloed wordt opgenomen en hoe snel je de effecten voelt (11). Goed hydrateren door niet-alcoholische dranken en water te drinken, helpt je lichaam om de alcohol te verwerken en uit je systeem te spoelen nadat het is afgebroken. Het is altijd verstandig om te eten wanneer je alcohol drinkt en alcoholische dranken met andere dranken af te wisselen.

Maar eten en drinken voorkomt niet dat je dronken wordt en verzacht de effecten van te veel alcoholgebruik op je lichaam niet.

References
  1. Harvard Health Publishing. Alcohol's effects on the body. 2014; Available from:
  2. Thomasson, H.R., Gender differences in alcohol metabolism. Physiological responses to ethanol. Recent Dev Alcohol, 1995. 12: p. 163-79.
  3. Erol, A. and V.M. Karpyak, Sex and gender-related differences in alcohol use and its consequences: Contemporary knowledge and future research considerations. Drug Alcohol Depend, 2015. 156: p. 1-13.
  4. National Institute on Alcohol Abuse and Alcoholism (NIAAA). Women and alcohol. 2019; Available from:
  5. Spear, L.P., Effects of adolescent alcohol consumption on the brain and behaviour. Nat Rev Neurosci, 2018. 19(4): p. 197-214.
  6. Lees, B., et al., Effect of alcohol use on the adolescent brain and behavior. Pharmacol Biochem Behav, 2020. 192: p. 172906.
  7. International Alliance for Responsible Drinking (IARD). Minimum legal age limits. 2020; Available from:
  8. National Institute on Alcohol Abuse and Alcoholism (NIAAA). Older adults. 2020; Available from:
  9. Meier, P. and H.K. Seitz, Age, alcohol metabolism and liver diseases. Current Opinions in Clinical Nutrition and Metabolic Care, 2008. 11: p. 21026.
  10. National Institute on Alcohol Abuse and Alcoholism (NIAAA). Harmful interactions: mixing alcohol with medicines. 2014; Available from:
  11. Cederbaum, A.I., Alcohol metabolism. Clin Liver Dis, 2012. 16(4): p. 667-85.
  12. Puddey, I.B. and L.J. Beilin, Alcohol is bad for blood pressure. Clin Exp Pharmacol Physiol, 2006. 33(9): p. 847-52.
  13. Mental Health Foundation. Alcohol and mental health. 2020; Available from:
  14. Engler, P.A., S.E. Ramsey, and R.J. Smith, Alcohol use of diabetes patients: the need for assessment and intervention. Acta Diabetol, 2013. 50(2): p. 93-9.
  15. British Heart Foundation (BHF). Heart conditions and alcohol. 2020; Available from:
  16. Bierut, L.J., et al., A genome-wide association study of alcohol dependence. Proc Natl Acad Sci U S A, 2010. 107(11): p. 5082-7.
  17. Edenberg, H.J., The genetics of alcohol metabolism: role of alcohol dehydrogenase and aldehyde dehydrogenase variants. Alcohol Res Health, 2007. 30(1): p. 5-13.
  18. Iwahashi, K. and H. Suwaki, Ethanol metabolism, toxicity and genetic polymorphism. Addict Biol, 1998. 3(3): p. 249-59.
  19. Edenberg, H.J., J. Gelernter, and A. Agrawal, Genetics of Alcoholism. Curr Psychiatry Rep, 2019. 21(4): p. 26.
  20. Cservenka, A., Neurobiological phenotypes associated with a family history of alcoholism. Drug Alcohol Depend, 2016. 158: p. 8-21.
  21. Sanchez-Roige, S., A.A. Palmer, and T.K. Clarke, Recent Efforts to Dissect the Genetic Basis of Alcohol Use and Abuse. Biol Psychiatry, 2020. 87(7): p. 609-618.
  22. Volkow, N.D. and M. Morales, The Brain on Drugs: From Reward to Addiction. Cell, 2015. 162(4): p. 712-25.
  23. Koob, G.F. and N.D. Volkow, Neurobiology of addiction: a neurocircuitry analysis. Lancet Psychiatry, 2016. 3(8): p. 760-773.
  24. Singh, A.K., Alcohol Interaction with Cocaine, Methamphetamine, Opioids, Nicotine, Cannabis, and gamma-Hydroxybutyric Acid. Biomedicines, 2019. 7(1).

Maak je je zorgen over de gevolgen van alcoholgebruik?

Of het nu over jezelf of iemand anders gaat, gebruik onze zelftest over alcoholgebruik om de risico's te begrijpen.

Als je zelf een drankprobleem hebt of iemand die je kent een drankprobleem heeft, dan is deze lijst met ondersteunende instanties een goede plek om te beginnen.

Verder lezen