Jak picie alkoholu wpływa na ogólny stan zdrowia?

Chociaż skutki picia są różne dla różnych osób dorosłych, a w przypadku niektórych najlepszym wyjściem jest w ogóle nie pić, istnieją fakty, o których należy pamiętać.
Jak picie alkoholu wpływa na ogólny stan zdrowia?
Jak picie alkoholu wpływa na ogólny stan zdrowia?

Gdy ktoś pije za dużo, krótkoterminowe konsekwencje mogą nie być miłe

Upijanie się wpływa negatywnie na czas reakcji i osąd, co może doprowadzić dowypadku, który dotknie Ciebie lub kogoś drugiego (1, 2). Zbyt duża ilość alkoholu może również spowodować, że będziesz czuł(a) się źle w danej chwili lub będziesz miał(a) kaca następnego dnia. A jeśli wypijesz ekstremalnie dużo, możesz nawet skończyć w szpitalu z zatruciem alkoholowym (3). Najlepszym sposobem na uniknięcie tych konsekwencji picia jest upewnienie się, że nie przekraczasz poziomów zalecanych w oficjalnych wytycznych, dotyczących picia oraz całkowite unikanie picia, jeśli prowadzisz samochód lub wykonujesz potencjalnie ryzykowne czynności.

Picie alkoholu może być szkodliwe dla zdrowia i ma różne oddziaływanie na różne organy

a. Negatywne skutki nadmiernego picia dla zdrowia

Wiele badań wykazało, że u osób pijących regularnie duże ilości alkoholu mogą z czasem wystąpić różne choroby, w tym choroby wątroby (4, 5), nadciśnienie tętnicze (6, 7), choroby serca (8) i niektóre rodzaje nowotworów (9-11). Badania naukowe wykazały również związek między lekkim i umiarkowanym piciem a ryzykiem wystąpienia raka piersi u kobiet (11-13).

Wpływ, jaki picie alkoholu może mieć na Twoje zdrowie, zależy również od czynników innych niż ilość spożywanego alkoholu - są to czynniki takie jak historia twojej rodziny, genetyka i styl życia. Nie ma jednak wątpliwości, że nadmierne spożycie alkoholu będzie miało negatywny wpływ na Twoje zdrowie, niezależnie od tych czynników. Może mieć ono wpływ również na Twoje zdrowie psychiczne i emocjonalne, a nie tylko na fizyczne samopoczucie. Jeśli masz pytania dotyczące wpływu picia na Twoje zdrowie, najlepiej skonsultować się ze specjalistą z zakresu zdrowia w celu uzyskania informacji.

b. Wpływ picia na organy wewnętrzne

Alkohol, który pijesz, ma wpływ na organy wewnętrzne, ale w przypadku niektórych organów wpływ ten jest większy (2). Zależy on również od tego, ile pijesz, od Twojego stanu zdrowia i od tego, jak skutecznie Twój organizm przetwarza alkohol.

Spożyty alkohol trafia przede wszystkim do mózgu (14). Spożyty alkohol będzie miał wpływ na komunikację, zarówno wewnątrz samego mózgu, jak i pomiędzy mózgiem a resztą ciała. Picie zbyt dużej ilości alkoholu może spowolnić czas reakcji, wpłynąć na koordynację i przytępić zmysły, co zwiększa prawdopodobieństwo wypadków. Alkohol spowalnia również pracę systemu nerwowego i zdolność do przetwarzania informacji i reagowania, co utrudnia jasne myślenie. Poza tym, wpływa on na osąd sytuacji, przez co naraża Ciebie i innych na niebezpieczeństwo.

To, ile pijesz, ma wpływ na Twoją wątrobę, szczególnie jeśli pijesz za dużo (15, 16). Odpowiada ona za rozkład wypitego alkoholu i za przetwarzanie powstałych substancji toksycznych. Ponieważ wątroba może przetworzyć mniej więcej jednego drinka na godzinę, picie więcej oznacza nie tylko, że więcej alkoholu dostanie się do krwi i spowoduje odurzenie, ale także, że te toksyczne substancje będą gromadzić się w wątrobie. Finalnie wszystkie te toksyny zostaną z czasem rozłożone i wydalone z organizmu w moczu. Ale w międzyczasie mogą spowodować poważne uszkodzenie wątroby (5, 15, 16 30). U osób, które piją dużo przez długi czas, może rozwinąć się choroba zwana marskością wątroby.

Picie w umiarkowanych ilościach może zmniejszyć ryzyko chorób serca i udaru mózgu u niektórych osób (17). Ale dla innych nawet umiarkowane picie alkoholu może być ryzykowne. U kobiet zwiększa ono ryzyko zachorowania na raka piersi ( 12) i może zaszkodzić nienarodzonemu dziecku, jeśli kobieta jest w ciąży (18). Picie w umiarkowanych ilościach jest szkodliwe dla młodych ludzi poniżej ustawowego wieku pozwalającego na picie alkoholu (19, 20). Jeśli pijesz dużo lub upijasz się, możesz narazić swoje serce na niebezpieczeństwo i zwiększyć ryzyko wystąpienia chorób układu krążenia. Niemniej jednak, niezależnie od tego, kim jesteś, intensywne picie jest ryzykowne dla każdego.

Jeśli martwisz się o to, jak picie może wpłynąć na Twój ogólny stan zdrowia lub na zdrowie jednego z organów, najlepszym rozwiązaniem jest skonsultowanie się z lekarzem. Razem możecie określić stopień zagrożenia i najlepszy sposób postępowania. Aby pomóc w podejmowaniu świadomych decyzji, organy ds. zdrowia w wielu krajach opracowały wytyczne dotyczące picia i jego wpływu na zdrowie. Aby zminimalizować potencjalne ryzyko, zawsze najlepiej jest ograniczyć picie do tych zalecanych limitów.


Pielęgniarka sprawdzająca ciśnienie krwi u pacjentki
Pielęgniarka sprawdzająca ciśnienie krwi u pacjentki

Możliwe korzyści picia w umiarkowanych ilościach

Badania medyczne wykazały, że u niektórych osób, które piją z umiarem, występuje mniejsze ryzyko wystąpienia pewnych dolegliwości zdrowotnych w porównaniu z osobami, które nie piją lub piją dużo. Dolegliwości te obejmują choroby serca (17, 21) i cukrzycę typu 2 (22, 23). Ma to również wpływ na poprawę pamięci i funkcjonowania mózgu u niektórych starszych osób, u których występuje ryzyko demencji (24-26). Dowody wskazują, że te potencjalne korzyści dotyczą głównie osób w średnim wieku i starszych. Chociaż zmniejszone ryzyko zostało stwierdzone zarówno w przypadku mężczyzn, jak i kobiet, konkretny wpływ może być różny.

Badania prowadzone przez wiele lat i w wielu krajach wykazały, że osoby pijące z umiarem podlegają także mniejszemu ogólnemu ryzyku śmierci z powodu wszystkich chorób i urazów łącznie (27-29). To średnie ryzyko określane jest również jako śmiertelność „spowodowana wszystkimi przyczynami”. Innymi słowy, przeciętnie, ludzie, którzy piją mało lub z umiarem, mają niższe wskaźniki śmiertelności ze wszystkich możliwych przyczyn łącznie niż ludzie, którzy albo nie piją w ogóle albo piją dużo lub nadmierne. Im więcej ktoś pije, tym ryzyko wzrasta.

Ta zależność ryzyka jest opisana krzywą, która wygląda jak litera „J” i jest często określana jako „krzywa J”. Chociaż istnieją badania z ostatnich lat, które podważają te wyniki (30), najnowsze badania wciąż potwierdzają tę zależność (27, 29, 31, 32). Jednak wszystkie te badania dotyczące śmiertelności z dowolnej przyczyny, niezależnie od wyników, mają charakter obserwacyjny i stąd ich ograniczenia. Nauka w tym obszarze ciągle się rozwija.

Należy jednak zaznaczyć, że koncepcja „śmiertelności spowodowanej wszystkimi przyczynami” i zmniejszenie ryzyka są średnimi dla całych populacji. Ryzyko śmierci, niezależnie od przyczyny, jest różne dla każdej osoby i zależy od wielu czynników omówionych w innych sekcjach.

Jeśli obecnie nie pijesz alkoholu, nie powinieneś/powinnaś zaczynać tego robić ze względów zdrowotnych. Alkohol inaczej wpływa na różnych ludzi i ryzyko nie jest jednakowe dla wszystkich. Aby zminimalizować ryzyko, najlepiej jest stosować się do oficjalnych wytycznych. Zalecenia Głównego lekarza Wielkiej Brytanii dla mężczyzn i kobiet mówią, aby nie przekraczać 14 jednostek tygodniowo (33, 34).

References
  1. Sullivan, E.V., R.A. Harris, and A. Pfefferbaum, Alcohol's effects on brain and behavior. Alcohol Res Health, 2010. 33(1-2): p. 127-43.
  2. National Institute on Alcohol Abuse and Alcoholism (NIAAA). Alcohol's Effects on the Body. 2020; Available from:
  3. Jung, Y.C. and K. Namkoong, Alcohol: intoxication and poisoning - diagnosis and treatment. Handb Clin Neurol, 2014. 125: p. 115-21.
  4. Seitz, H.K., et al., Alcoholic liver disease. Nat Rev Dis Primers, 2018. 4(1): p. 16.
  5. Roerecke, M., et al., Alcohol Consumption and Risk of Liver Cirrhosis: A Systematic Review and Meta-Analysis. Am J Gastroenterol, 2019. 114(10): p. 1574-1586.
  6. Hillbom, M., P. Saloheimo, and S. Juvela, Alcohol consumption, blood pressure, and the risk of stroke. Curr Hypertens Rep, 2011. 13(3): p. 208-13.
  7. Puddey, I.B. and L.J. Beilin, Alcohol is bad for blood pressure. Clin Exp Pharmacol Physiol, 2006. 33(9): p. 847-52.
  8. Gardner, J.D. and A.J. Mouton, Alcohol effects on cardiac function. Compr Physiol, 2015. 5(2): p. 791-802.
  9. International Agency for Research on Cancer (IARC), Alcohol Consumption and Ethyl Carbamate, in IARC Monographs on the Identification of Carcinogenic Hazards to Humans. 2010, IARC: Lyon.
  10. National Cancer Institute (NCI). Risk factors for cancer. 2015; Available from:
  11. World Cancer Research Fund International (WCRFI), Diet, Nutrition, Physical Activity and Cancer: a Global Perspective. 2018, WCRFI: London.
  12. Bagnardi, V., et al., Alcohol consumption and site-specific cancer risk: a comprehensive dose-response meta-analysis. Br J Cancer, 2015. 112(3): p. 580-93.
  13. Tamimi, R.M., et al., Population Attributable Risk of Modifiable and Nonmodifiable Breast Cancer Risk Factors in Postmenopausal Breast Cancer. Am J Epidemiol, 2016. 184(12): p. 884-893.
  14. Abrahao, K.P., A.G. Salinas, and D.M. Lovinger, Alcohol and the Brain: Neuronal Molecular Targets, Synapses, and Circuits. Neuron, 2017. 96(6): p. 1223-1238.
  15. Rocco, A., et al., Alcoholic disease: liver and beyond. World J Gastroenterol, 2014. 20(40): p. 14652-9.
  16. Cederbaum, A.I., Alcohol metabolism. Clin Liver Dis, 2012. 16(4): p. 667-85.
  17. Ronksley, P.E., et al., Association of alcohol consumption with selected cardiovascular disease outcomes: a systematic review and meta-analysis. Bmj, 2011. 342: p. d671.
  18. Caputo, C., E. Wood, and L. Jabbour, Impact of fetal alcohol exposure on body systems: A systematic review. Birth Defects Res C Embryo Today, 2016. 108(2): p. 174-80.
  19. Lees, B., et al., Effect of alcohol use on the adolescent brain and behavior. Pharmacol Biochem Behav, 2020. 192: p. 172906.
  20. Spear, L.P., Effects of adolescent alcohol consumption on the brain and behaviour. Nat Rev Neurosci, 2018. 19(4): p. 197-214.
  21. Kannel, W.B. and R.C. Ellison, Alcohol and coronary heart disease: the evidence for a protective effect. Clin Chim Acta, 1996. 246(1-2): p. 59-76.
  22. Li, X.H., et al., Association between alcohol consumption and the risk of incident type 2 diabetes: a systematic review and dose-response meta-analysis. Am J Clin Nutr, 2016. 103(3): p. 818-29.
  23. Neuenschwander, M., et al., Role of diet in type 2 diabetes incidence: umbrella review of meta-analyses of prospective observational studies. Bmj, 2019. 366: p. l2368.
  24. Sinforiani, E., et al., The effects of alcohol on cognition in the elderly: from protection to neurodegeneration. Funct Neurol, 2011. 26(2): p. 103-6.
  25. Brust, J.C., Ethanol and cognition: indirect effects, neurotoxicity and neuroprotection: a review. Int J Environ Res Public Health, 2010. 7(4): p. 1540-57.
  26. Rehm, J., et al., Alcohol use and dementia: a systematic scoping review. Alzheimers Res Ther, 2019. 11(1): p. 1.
  27. Colpani, V., et al., Lifestyle factors, cardiovascular disease and all-cause mortality in middle-aged and elderly women: a systematic review and meta-analysis. Eur J Epidemiol, 2018. 33(9): p. 831-845.
  28. Di Castelnuovo, A., et al., Alcohol dosing and total mortality in men and women: an updated meta-analysis of 34 prospective studies. Arch Intern Med, 2006. 166(22): p. 2437-45.
  29. Xuan, Z., Consuming 100 g/week or less of alcohol was associated with the lowest risk of all-cause mortality. BMJ Evid Based Med, 2019. 24(3): p. 117-118.
  30. Stockwell, T., et al., Do "Moderate" Drinkers Have Reduced Mortality Risk? A Systematic Review and Meta-Analysis of Alcohol Consumption and All-Cause Mortality. J Stud Alcohol Drugs, 2016. 77(2): p. 185-98.
  31. Li, Y., et al., Impact of Healthy Lifestyle Factors on Life Expectancies in the US Population. Circulation, 2018. 138(4): p. 345-355.
  32. Wood, A.M., et al., Risk thresholds for alcohol consumption: combined analysis of individual-participant data for 599 912 current drinkers in 83 prospective studies. Lancet, 2018. 391(10129): p. 1513-1523.
  33. U.K. Government, UK Chief Medical Officers' Low Risk Drinking Guidelines. 2016, UK Government: London.
  34. U.K. National Health Service (NHS). Alcohol units. 2018; Available from: