Jak picie alkoholu wpływa na mózg, wątrobę i serce?

Picie alkoholu ma wpływ na Twoje organy (1), ale stopień tego wpływu zależy od wielu czynników. Oto, co musisz wiedzieć.
Jak picie alkoholu wpływa na mózg, wątrobę i serce?
Jak picie alkoholu wpływa na mózg, wątrobę i serce?
Ilustracja głowy człowieka z widocznym mózgiem
Ilustracja głowy człowieka z widocznym mózgiem

Pierwszym organem, na który picie ma wpływ, jest mózg

Wszyscy odczuwamy skutki picia alkoholu inaczej, ale zwykle działanie odczuwane przez mózg pojawia się w przeciągu kilku minut. Gdy etanol dostanie się do mózgu, wchodzi w interakcję z substancjami chemicznymi i szlakami przekazu, wpływającymi na Twoje emocje i nastroje, na to jak reagujesz na przyjemność i ból oraz jak kontrolujesz koordynację ruchów, a nawet oddech (2).

Alkohol może sprawić, że będziesz mieć mniej zahamowań i będziesz bardziej rozluźniony(-a), póki pijesz z umiarem. Niemniej jednak, im więcej pijesz, tym bardziej alkohol działa hamująco. Jeśli wypijesz bardzo dużo w krótkim czasie, możesz stracić przytomność. Im mocniejszy stan upojenia alkoholowego, tym większa możliwość zapadnięcia w śpiączkę czy pzarzestania oddychania (3). Wszystkie te reakcje dotyczą różnych obszarów mózgu.

Badania wykazały, że intensywne i nadmierne picie przez dłuższy czas może zmienić strukturę mózgu (4). W przeciwieństwie do innych organów, mózg nie regeneruje się, więc wieleuszkodzeń jest nieodwracalnych. To też jeden z powodów, dla których picie w młodym wieku jest tak niebezpieczne. Ponieważ mózgi nastolatków wciąż się rozwijają, picie alkoholu może zakłócić tworzenie się połączeń mózgowych, szczególnie tych związanych z uczeniem się i pamięcią (5, 6).

Niektóre badania naukowe wykazały, że w przypadku niektórych osób starszych umiarkowane spożywanie alkoholu może mieć pozytywny wpływ na funkcjonowanie mózgu. Lekkie i umiarkowane picie może poprawić zdolności poznawcze i pamięć, a także pomóc w przypadku obniżenia sprawności umysłowej, które często obserwuje się w okresie starzenia się. (7-9).

Niemniej jednak, takie efekty nie występują u wszystkich i nie należy podejmować picia alkoholu z przyczyn zdrowotnych. Tylko wykwalifikowany specjalista w zakresie zdrowia może Ci doradzić, biorąc pod uwagę Twoje wzorce picia, zdrowie i styl życia. Osoby starsze mogą również potrzebować specjalistycznej porady na temat tego, jak picie alkoholu może wpływać na ich mózg.

Ilustracja ludzkiego tułowia z widoczną wątrobą i żołądkiem
Ilustracja ludzkiego tułowia z widoczną wątrobą i żołądkiem

Główną rolą wątroby jest oczyszczanie organizmu

Większość wypitego alkoholu jest rozkładana w wątrobie w dwuetapowym procesie (10). Etanol zawarty w drinku jest przetwarzany na związek zwany aldehydem octowym. Ponieważ aldehyd octowy jest toksyczny dla organizmu, szybko ulega dalszemu rozkładowi i jest eliminowany z moczem.

To, ile pijesz, ma poważne skutki dla Twojej wątroby (11, 12). Enzymy w wątrobie mogą przetworzyć mniej więcej jednego drinka co godzinę, więc picie więcej i w szybszym tempie oznacza, że aldehyd octowy gromadzi się i utrzymuje, powodując uszkodzenia. U osób, które piją dużo przez dłuższy czas może wystąpić choroba zwana marskością wątroby, podczas której tkanka łączna gromadzi się w wątrobie i przestaje ona normalnie funkcjonować.

To, jaki wpływ alkohol ma na Twoją wątrobę, zależy również od innych czynników (12). Badania pokazują, że otyłość i przyjmowanie niektórych leków może uszkodzić wątrobę, czyniąc ją bardziej podatną na działanie aldehydu octowego. Jeśli martwisz się o wpływ picia na stan Twojej wątroby lub o to, jak alkohol może reagować z lekami, najlepszym sposobem na uzyskanie dokładnej, dopasowanej do Twojego przypadku porady jest skonsultowanie się z lekarzem.

Ilustracja tułowia człowieka z widocznym sercem
Ilustracja tułowia człowieka z widocznym sercem

Picie alkoholu ma różny wpływ na serce w zależności od tego ile pijesz i kim jesteś

Intensywne picie alkoholu nie jest zdrowe dla serca. W krótkiej perspektywie czasowej, osoby pijące nadmiernie mogą doświadczyć nieregularnej pracy serca (13, 14) i podwyższonego ciśnienia (15) – natomiast w dłuższej perspektywie, intensywne picie może prowadzić do bardziej trwałego uszkodzenia serca, które może zagrażać życiu (16). Osobom cierpiącym na niektóre schorzenia serca zaleca się, aby w ogóle nie piły alkoholu.

Niemniej jednak badania prowadzone przez dziesięciolecia potwierdzają, że w przypadku niektórych osób dorosłych w średnim i starszym wieku picie alkoholu może być korzystne dla serca (17-19). W porównaniu z osobami, które nie piją, osoby z tych grup wiekowych, pijące z umiarem, mają niższy poziom cholesterolu i mniejsze złogi w naczyniach krwionośnych (20), co zmniejsza ryzyko chorób serca i udaru mózgu. Ale tak, jak w przypadku każdego działania alkoholu, nie dotyczy to wszystkich w jednakowym stopniu. Istotne są różne czynniki, takie jak wiek, płeć i ogólny stan zdrowia. Nawet niewielkie ilości alkoholu mogą być ryzykowne dla niektórych osób - na przykład tych, które przyjmują określone leki.

W ostatnich latach niektórzy naukowcy kwestionowali korzyści płynące z umiarkowanego picia dla zdrowia serca u osób starszych, powołując się na możliwe błędy w badaniach (21-23). Kwestią bezsporną wśród specjalistów jest jednak wpływ intensywnego picia na serce. Intensywne picie przez długi czas i upijanie się może stanowić zagrożenie i zwiększyć szanse na wystąpienie chorób serca (18). Ponieważ skutki picia są różne dla każdego, ważne jest, aby skonsultować się z lekarzem, jeśli masz pytania dotyczące picia alkoholu i jego wpływu na Twoje serce.

References
  1. National Institute on Alcohol Abuse and Alcoholism (NIAAA). Alcohol's Effects on the Body. 2020; Available from:
  2. Abrahao, K.P., A.G. Salinas, and D.M. Lovinger, Alcohol and the Brain: Neuronal Molecular Targets, Synapses, and Circuits. Neuron, 2017. 96(6): p. 1223-1238.
  3. National Health Service (NHS). Alcohol poisoning. 2019; Available from:
  4. Sullivan, E.V., R.A. Harris, and A. Pfefferbaum, Alcohol's effects on brain and behavior. Alcohol Res Health, 2010. 33(1-2): p. 127-43.
  5. Spear, L.P., Effects of adolescent alcohol consumption on the brain and behaviour. Nat Rev Neurosci, 2018. 19(4): p. 197-214.
  6. Squeglia, L.M. and K.M. Gray, Alcohol and Drug Use and the Developing Brain. Curr Psychiatry Rep, 2016. 18(5): p. 46
  7. Sinforiani, E., et al., The effects of alcohol on cognition in the elderly: from protection to neurodegeneration. Funct Neurol, 2011. 26(2): p. 103-6.
  8. Rehm, J., et al., Alcohol use and dementia: a systematic scoping review. Alzheimers Res Ther, 2019. 11(1): p. 1
  9. Brust, J.C., Ethanol and cognition: indirect effects, neurotoxicity and neuroprotection: a review. Int J Environ Res Public Health, 2010. 7(4): p. 1540-57.
  10. Cederbaum, A.I., Alcohol metabolism. Clin Liver Dis, 2012. 16(4): p. 667-85.
  11. Rocco, A., et al., Alcoholic disease: liver and beyond. World J Gastroenterol, 2014. 20(40): p. 14652-9.
  12. Roerecke, M., et al., Alcohol Consumption and Risk of Liver Cirrhosis: A Systematic Review and Meta-Analysis. Am J Gastroenterol, 2019. 114(10): p. 1574-1586.
  13. Gallagher, C., et al., Alcohol and incident atrial fibrillation - A systematic review and meta-analysis. Int J Cardiol, 2017. 246: p. 46-52.
  14. Mostofsky, E., et al., Alcohol and Immediate Risk of Cardiovascular Events: A Systematic Review and Dose-Response Meta-Analysis. Circulation, 2016. 133(10): p. 979-87.
  15. Hillbom, M., P. Saloheimo, and S. Juvela, Alcohol consumption, blood pressure, and the risk of stroke. Curr Hypertens Rep, 2011. 13(3): p. 208-13.
  16. Piano, M.R., Alcohol's Effects on the Cardiovascular System. Alcohol Res, 2017. 38(2): p. 219-241.
  17. Ronksley, P.E., et al., Association of alcohol consumption with selected cardiovascular disease outcomes: a systematic review and meta-analysis. Bmj, 2011. 342: p. d671.
  18. Gardner, J.D. and A.J. Mouton, Alcohol effects on cardiac function. Compr Physiol, 2015. 5(2): p. 791-802.
  19. Kannel, W.B. and R.C. Ellison, Alcohol and coronary heart disease: the evidence for a protective effect. Clin Chim Acta, 1996. 246(1-2): p. 59-76.
  20. Cauley, J.A., et al., Studies on the association between alcohol and high density lipoprotein cholesterol: possible benefits and risks. Adv Alcohol Subst Abuse, 1987. 6(3): p. 53-67.
  21. Goel, S., A. Sharma, and A. Garg, Effect of Alcohol Consumption on Cardiovascular Health. Curr Cardiol Rep, 2018. 20(4): p. 19.
  22. Naimi, T.S., et al., Selection biases in observational studies affect associations between 'moderate' alcohol consumption and mortality. Addiction, 2017. 112(2): p. 207-214.
  23. Stockwell, T., et al., Do "Moderate" Drinkers Have Reduced Mortality Risk? A Systematic Review and Meta-Analysis of Alcohol Consumption and All-Cause Mortality. J Stud Alcohol Drugs, 2016. 77(2): p. 185-98.